Tác dụng của hoa mười giờ

Cây hoa mười giờ

Tên khoa học: Portulaca grandiflora

Họ: Rau sam: Portulaceae) 

Mô tả:

Cây hoa mười giờ hay còn gọi là rau sam hoa lớn (Đại hoa mã xỉ hiện) là loài thân thảo với các dây mọc bò sát đất, phân nhánh nhiều và có nhiều rễ phụ. Thân mười giờ tròn, mọng nước, có màu hồng nhạt, lá mười giờ màu xanh nhạt, có hình dải nhọn, hơi dẹt và căng mọng nước. Hoa mười giờ có nhiều loại với nhiều màu như đỏ, hồng, vàng, tím, trắng… Quả mười giờ có hình cầu.

Ở nước ta, cây mười giờ chủ yếu được trồng để làm cảnh vì cây dễ trồng bằng cách giâm cành, sinh trưởng nhanh và nở nhiều hoa, rộ nhất vào buổi sáng, hoa thường nở đúng vào lúc 10 giờ nên thường được gọi là hoa mười giờ. Là một loài hoa thuộc họ rau sam, thân thảo, mọc bò cao khoảng 10-15cm, cây và lá mọng nước. Hoa thường có nhiều màu như: đỏ, vàng, hồng, trắng… như hình quả cầu. Loài hoa này thường được trồng làm cảnh trong nhà vì màu sắc rực rỡ, đẹp mắt nhưng ít ai biết được hoa mười giờ còn là một cây thuốc – vị thuốc có thể chữa bệnh ho và chữa bỏng rất hiệu quả.

Tất cả các bộ phận của hoa mười giờ đều có thể được dùng để làm thuốc chữa bệnh. Trong Đông y, hoa mười giờ có vị chua, tính bình có thể hoạt huyết chữa rát họng, tiêu viêm và sưng rất hiệu quả.

Hoa mười giờ chữa viêm họng rất tốt.

Đặc điểm sinh học

• Hoa mười giờ được đánh giá là loại cây rất dễ trồng. Chúng thích hợp với khí hậu ôn đới. Khả năng sinh trưởng và phát triển cũng rất nhanh.
• Hoa rất ưa nắng. Chúng phát triển quanh năm, nhưng thích hợp nhất khi khí hậu bước sang mùa hạ. Cây không đòi hỏi quá trình chăm sóc cầu kỳ. Chúng rất dễ sống cho dù thời tiết khắc nghiệt, khô hạn. Bất kể loại đất nào, hoa cũng phát triển một cách dễ dàng.
• Hoa thường nở rộ bắt đầu vào khoảng 8-10h sáng. Đây là thời điểm hoa đua nhau khoe sắc và đạt đỉnh cao về sắc đẹp. Tuy nhiên loại cây này không ưa nước. Vì vậy vào mùa mưa nhiều thì cây dễ bị thối gốc và chết. Do vậy, chỗ trồng cây cần thoát nước tốt để cây dễ sinh trưởng.
• Thường cây phát triển nhờ giống. Giống hoa mười giờ sẽ mất khoảng thời gian 35-40 ngày là có thể nở hoa. Hoa nở vào sáng sớm khi chiều thì hoa khép lại. Đây là một đặc điểm rất hay của loài cây này

Cách dùng cây mười giờ làm thuốc

Toàn cây mười giờ đều có thể được dùng làm thuốc (dùng tươi hay khô để đều được). Theo y học cổ truyền, cây mười giờ có vị chua, tính bình, có tác dụng tiêu viêm, tiêu sưng, giảm đau, hoạt huyết. Trong đó, có hai cách sử dụng phổ biến là:

Dùng thuốc sắc: Thông thường, người ta dùng cây mười giờ để điều trị đau họng và chấn thương mô mềm (va đập, bầm giập). 

Liều lượng: 15 – 30 g thuốc sắc mỗi ngày (đối với trường hợp đau họng, có thể lấy nước ép cây mười giờ để ngậm)

Dùng thuốc bôi: Có thể dùng cây mười giờ tươi để điều trị đinh nhọt, ghẻ ngứa, da viêm mủ, bỏng hay eczema bằng cách giã nát rồi lấy nước ép thoa lên

Ở Trung Quốc, cây cũng được biết đến với các công dụng như làm tan máu bầm, thanh nhiệt, giải độc và tiêu thũng rất hay.

Chữa viêm họng

Khi bạn cảm thấy khó chịu vì viêm họng, bạn có thể chuẩn bị: 100gr hoa mười giờ, 10gr lá cây rẻ quạt và 100ml nước ấm.

- Rửa sạch và giã nhỏ hoa mười giờ với lá rẻ quạt.

- Rồi hòa chung với nước ấm và chắt lấy nước.

- Ngậm nước vừa chắt một ngày 2-3 lần và dùng liên lục trong 3-5 ngày sẽ có hiệu quả rõ rệt.

Chữa bỏng

Khi bị bỏng bạn phải cho vết thương vào ngâm trong nước mát trước rồi mới tiến hành những thao tác chữa bỏng sau. Nếu trong nhà không có sẵn những thuốc trị bỏng, nhưng lại trồng hoa mười giờ bạn có thể hái một nắm hoa mười giờ, đem rửa sạch rồi giã nhuyễn, đắp lên vết thương. Tuy nhiên, trong thời gian đắp, bạn phải liên tục giở ra để vết thương được mát. Khi cảm thấy nắm hoa mười giờ ấm dần không còn mát nữa thì có thể dùng nắm khác thay thế cho nắm cũ. Thay liên tục đến khi vết bỏng không còn nóng rát nữa.

- Đối với những vết thương nhẹ, chỉ cần da bị bỏng hồi phục bình thường sẽ không có chuyện gì xảy ra.

- Đối với những vết thương nặng, những lớp da bị bỏng sẽ khô đi, không phồng, không gây đau rát và sau một thời gian lớp da cũ sẽ bong ra, da mới sẽ phát triển và phục hồi.

Chữa ghẻ lở, ngứa

Để chữa bệnh ghẻ lở, ngứa ngáy hiệu quả bạn có thể dùng một trong 2 bài thuốc hay từ hoa mười giờ sau đây:

Bài thuốc 1: 

Dùng thân, lá hoa mười giờ; lá rau sam và lá xoan tươi (mỗi nguyên liệu dùng 100gr).

Cách thực hiện:

- Rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước tất cả các vị thuốc trên.

- Bôi hỗn hợp này lên vết thương 2-3 lần một ngày. Bôi liên tục khoảng 1 tuần sẽ có hiệu quả.

Bài thuốc 2: 

Dùng 50gr thân, lá hoa mười giờ; 30gr lá táo và 2gr muối ăn.

- Giã nát hoa mười giờ và lá táo chung với muối và đắp vào vết thương.

- Một ngày đắp 2 lần, dùng liên tục trong 3-5 ngày vết thương sẽ lành trong thời gian ngắn.

Hoa mười giờ không chỉ đẹp mà còn là một vị thuốc chữa những bệnh về da rất hiệu quả. Bạn hãy nhanh tay trồng cho mình một chậu hoa mười giờ trong nhà để có thể dùng bất cứ khi nào cần. Rất đơn giản, bạn chỉ cần ngắt một đoạn thân cây hoa mười giờ dài khoảng 15cm, giâm vào đất ẩm một thời gian thôi là cây sống và phát triển nhanh chóng.

Cách trồng hoa mười giờ

• Đầu tiên chúng ta phải kể đến khâu chọn đất. Đất trồng cây phải có độ tơi xốp và nhiều dinh dưỡng.
• Tiếp theo là bạn chọn chậu trồng cây có chiều cao khoảng 15-20cm là thích hợp. Nếu bạn có khoảng đất trống thì có thể trồng trực tiếp dưới đất càng tốt.
• Bạn chọn hạt giống tốt nhất và tiến hành gieo chúng trên bề mặt rồi lấp lại với một lớp đất mỏng. Lúc đầu bạn nên để chậu chỗ mát. Khi cây trổ lên thì để ra chỗ nắng.

Cách chăm sóc hoa mười giờ

• Hoa mười giờ không đòi hỏi cách chăm sóc cầu kỳ. Nhưng nếu bạn biết chăm sóc chúng thì chúng sẽ có được điều kiện phát triển tốt nhất.
• Đầu tiên bạn không nên để đất quá ẩm vì loài cây này ưa sự khô ráo. Tiếp theo bạn tiến hành cắt tỉa đi những nhánh cây yếu ke.s hoặc thừa thãi. Vì nếu để cây quá rậm thì nguy cơ về bệnh sẽ tăng cao.
• Bạn chỉ nên để cây thưa vì dễ phát hiện sâu bệnh và cũng tạo điều kiện ánh nắng xuyên đều lên tất cả các cây. Nếu bạn muốn bón phân cho cây thì chỉ nên bón loại Dynamic mỗi tháng 1 lần. Như vậy cây sẽ phát triển tốt và cho ra hoa đẹp.

Các lưu ý khi trồng hoa mười giờ

Theo các chuyên gia, lời khuyên dành cho người trồng hoa mười giờ trong chế độ chăm sóc cần lưu ý các vấn đề dưới đây:

• Cắt tỉa: Nên loại bỏ đi những cây yếu kém, già vì mục đích giúp cây phát triển thưa không bị rậm. Điều này tránh được sâu bệnh phát triển. Hơn nữa loại cây này ốc sên, sâu ăn lá rất thích nên việc để thưa giúp bạn sớm phát hiện và xử lý bệnh.
• Tưới nước: Bạn chỉ tưới nước vào buổi sớm. Khoảng thời gian 8-10h bạn tuyệt đối không nên tưới nước.
• Vị trí đặt chậu cây: Bạn nên đặt chậu ở nơi có nhiều ánh nắng. Cây không ưa ẩm ướt nên bạn chỉ nên để cây chỗ khô ráo.

Một số nghiên cứu về hoa mười giờ

• Tính an toàn: Theo tạp chí Dân tộc học (Journal of Ethnopharmacology), kết quả nghiên cứu chiết xuất nước của cây mười giờ trên chuột thí nghiệm (trong thời gian 6 tháng dùng thuốc ở cả chuột đực và cái) cho thấy cây này khá an toàn.
• Tiềm năng điều trị ung thư: Theo tạp chí Tiến bộ môi trường và năng lượng bền vững (Enviromental progress and sustainable energy), chiết xuất từ lá và thân của cây mười giờ làm giảm khả năng sống sót của các tế bào ung thư (dòng tế bào u thần kinh đệm C6 ở người).
• Khả năng chống oxy hóa: Theo Tạp chí quốc tế về thực vật (International Journal of Phytopharmacy), chiết xuất thô từ các loại cây mười giờ có màu hoa khác nhau như trắng, cam, đỏ tím, hồng và đỏ đều có hoạt tính chống oxy hóa. Trong đó, cây mười giờ có hoa màu cam là loại có hoạt tính chống oxy hóa cao nhất qua chiết xuất acetone (và trong các bộ phận của cây thì phần lá chứa hàm lượng phenolic cùng hoạt tính chống oxy hóa cao nhất).

Cũng cần lưu ý rằng, mặc dù cây mười giờ khá an toàn nhưng do chưa có nhiều nghiên cứu về dược tính của loại hoa này, vì vậy, nên tham khảo thêm ý kiến của các chuyên gia nếu có nhu cầu làm thuốc. Mặc khác, nước ép từ cây mười giờ hơi nhớt và hơi khó uống nên cây thường được dùng dưới dạng thuốc sắc.