Cách phòng tránh khả năng bị dị tật thai nhi

Trên trang facebook cá nhân, nữ bác sĩ trẻ Lê Tiểu My (làm việc tại bệnh viện Mỹ Đức – thành phố Hồ Chí Minh) thường xuyên chia sẻ những bài viết về thai kỳ, sau sinh với hy vọng chị em phụ nữ có thêm nhiều kiến thức về sinh sản, chăm sóc cho chính bản thân và em bé. Những bài viết của chị hầu hết đón nhận được sự quan tâm lớn từ cộng đồng các mẹ bỉm sữa.

Mới đây, chị cũng đã chia sẻ về một vấn đề trong thai kỳ được rất nhiều bà mẹ quan tâm đó là cách phòng ngừa dị tật khi mang thai.

Mở đầu bài chia sẻ, bác sĩ Lê Tiểu My Viết: “Tôi mượn lời của nhà văn kiêm đạo diễn Jean – Louis Fournier (*) trong tác phẩm nổi tiếng “Ba ơi, mình đi đâu?” để mở đầu bài chia sẻ này: “…Những ai chưa từng sợ có một đứa con bất thường hãy giơ tay. Chẳng ai giơ tay cả. Mọi người đều nghĩ đến chuyện đó như nghĩ đến một trận động đất, như nghĩ đến ngày tận thế,…”

Nếu có ai đó ao ước con mình thông minh, đẹp xinh, nhiều tài năng thiên phú, thì thật lòng, tôi chỉ mong mỗi đứa trẻ sinh ra có đầy đủ các bộ phận và chức năng của tạo hoá, có khả năng cảm nhận niềm vui nỗi – buồn trong đời, có khả năng học tập vài điều gì đó (không cần phải giỏi) và mỗi ngày một lớn lên.

Trước khi tiếp tục đọc, tôi mong bạn đừng quá kỳ vọng vào những điều dưới đây sẽ đảm bảo điều gì cho đứa trẻ bạn cưu mang, bởi vì có những điều gần như là “định mệnh”. Có chăng, nếu có biết, có nghĩ, mình sẽ bớt đi những quyết định và thái độ sai lầm.”

Mỗi bà mẹ đều có nguy cơ sinh ra trẻ dị tật bẩm sinh là 3-5 % (ảnh minh họa)

Theo số liệu thống kê của Mỹ, mỗi bà mẹ đều có nguy cơ sinh ra trẻ dị tật bẩm sinh là 3-5 %. Tác nhân gây dị tật bẩm sinh (teratogen) là yếu tố làm tăng nguy cơ này lên. Những tác nhân (có ở nhà, nơi làm việc và môi trường xung quanh) làm tăng nguy cơ mang thai em bé dị tật như:

– Hoá chất và các chất độc hại như thuỷ ngân

– Rượu và một vài chất cấm

– Vitamin và khoáng chất, ví dụ như quá liều vitamin A

– Thuốc, ví dụ warfarin sử dụng trong ngừa huyết khối (cục máu đông)

– Mẹ bị nhiễm trùng, ví dụ như thuỷ đậu

– Tình trạng bệnh lý của mẹ, ví dụ như tiểu đường không điều trị

Theo nữ bác sĩ trẻ, “mỗi bà mẹ đã có sẵn nguy cơ sinh ra một đứa trẻ bất thường, chưa kể đến vô vàn thứ mình ăn, mình uống, mình tiếp xúc mỗi ngày. Một vài hoá chất và chất độc hại được “dán nhãn” gây dị tật thai, còn lại, người ta vẫn chưa dám khẳng định chính xác tác nhân thật sự liên quan đến bất thường của một đứa trẻ.”

Vì vậy, người mẹ cần làm gì để giảm rủi ro dị tật cho em bé trước khi chào đời?

Khám tiền sản

Khi khám tiền sản, người mẹ sẽ cùng bác sĩ rà soát lại những gì liên quan đến bản thân mình mà có thể ảnh hưởng đến trẻ (ví dụ thuốc đang sử dụng trị mụn, những bệnh lý sẵn có cần điều trị lâu dài,..)

Tìm những yếu tố nguy cơ bệnh di truyền

Một vài bệnh lý có thể truyền từ cha – mẹ sang con và các thế hệ sau nữa. Bạn cần có kế hoạch sẵn để tìm và xác định con mình có khả năng mắc cao hay thấp, có điều trị được không…

Bổ sung vitamin mỗi ngày, quan trọng nhất là 0,4mg acid folic trước và trong khi có thai

Acid folic là một dạng viatmin giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh cho trẻ. Để hiệu quả, bạn cần bổ sung acid folic ít nhất 1 tháng trước khi có thai. Nếu đã từng có lần mang thai bị dị tật ống thần kinh, bạn cần duy trì uống trong suốt 3 tháng đầu thai kỳ.

Sử dụng thuốc một cách thận trọng

Không tự mua bất kỳ thuốc nào để uống nếu sắp và đang có thai. Hãy nói cho bác sĩ của bạn biết bạn có ý định hoặc đang có thai khi được bác sĩ chỉ định thuốc.

Duy trì lối sống lành mạnh và cân nặng lý tưởng

Chỉ một yếu tố mẹ béo phì, tự nhiên con bạn sẽ có nguy cơ dị tật, nguy cơ bệnh tim bẩm sinh nhiều hơn em bé khác. Hơn nữa, béo phì làm giảm bớt độ chính xác lúc siêu âm tầm soát dị tật thai, càng đẩy nguy cơ bỏ sót những khiếm khuyết trong quá trình theo dõi thai.

Không uống rượu

Rượu đã được chứng minh làm trẻ dị tật, làm trẻ chậm phát triển tâm thần. Hiện nay vẫn chưa có khuyến cáo về lượng rượu uống bao nhiêu sẽ gây ảnh hưởng gì, do đó, tốt hơn hết bạn cứ tránh xa.

Phòng nhiễm trùng

Người mẹ cần phòng nhiễm trùng bằng cách tiêm ngừa, bằng cách giữ cho mình khoẻ mạnh, tránh nơi đông người, tránh đến nơi có dịch bệnh lưu hành.

Tìm nhiểu về môi trường sống

Tìm nhiểu về môi trường sống xung quanh và một số tác nhân gây hại như chì, thuỷ ngân, tia xạ..

Tránh tắm hơi hay ngâm nước nóng quá quá lâu

Nếu tắm bồn nước nóng, chỉ ngâm đến vai, nước không quá nóng và thời gian không quá 15 phút.

Khám thai định kỳ

Khám thai định kỳ và thực hiện xét nghiệm tầm soát đầy đủ là việc bà mẹ nào cũng cần làm để đảm bảo thai kỳ phát triển ổn định.

* “Tác phẩm “Ba ơi mình đi đâu?” là câu chuyện mà nhà văn kiêm đạo diễn Jean – Louis Fournier viết tặng hai đứa con tật nguyền đầy yêu thương, cảm động và hài hước – hài hước để vượt qua tật nguyền. Nỗi đau, bất hạnh, thất vọng nhưng khiến chúng ta phải nghĩ suy nhiều, và cái hay là không bi luỵ.” – Lê Tiểu My