Uống thuốc kháng sinh liều cao gây dị tật thai nhi không?

Chào bác sĩ, em đang mang thai ở giai đoạn tuần thứ 9 nhưng trước đó lúc thai nhi 5 tuần do em không biết mang thai nên đã dùng thuốc kháng sinh liều cao, giảm đau, và vài thứ thuốc nữa liên tục trong 7 ngày vì bị ốm. Hiện tại em rất lo lắng không biết những thuốc em đã uống có gây dị tật cho bào thai hay không (em tự mua để uống chứ không đi khám). Mong bác sĩ tư vấn giúp em. Em xin cảm ơn!

(Nguyễn Thu Hà)

Trả lời:

Thu Hà thân mến

Bà bầu nên chia sẻ tình trạng sức khỏe của mình với bác sĩ trong thời gian mang thai (ảnh Minh Tuyết)

Có rất nhiều chị em trót uống một số thuốc điều trị có kháng sinh trong giai đoạn những tuần đầu thai kỳ bởi vì không biết là mình đang có thai. Điều này có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng vì đây là giai đoạn cực kỳ nhạy cảm. Trong thời gian mang thai, đặc biệt là 3 tháng đầu, thai nhi đang phát triển các hệ thần kinh, thai phụ cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Dù chỉ bị cảm, sốt thông thường cũng phải nên dè dặt với thuốc, không được tự ý mua thuốc điều trị mà phải đi khám và uống theo chỉ dẫn.

Nếu tự ý dùng thuốc trong thời kì mang thai có thể dẫn đến dùng sai thuốc, gây ra dị tật ở thai nhi. Dị tật bẩm sinh có thể xảy ra ở bất cứ bộ phận nào nếu sử dụng thuốc khi có thai như tim, mạch máu, đầu, mặt, bộ phận tiết niệu, sinh dục, tiêu hóa, xương, cơ, các chi…

Đối với thuốc kháng sinh, hầu hết các thuốc kháng sinh đều vượt qua được hàng rào nhau thai và có thể gây tác hại cho thai nhi. Mức độ tác hại trên thai nhi tùy thuộc vào loại kháng sinh sử dụng, liều lượng, thời gian sử dụng và thuốc đã được sử dụng trong giai đoạn nào của thai kỳ. Các tác hại gây ra có thể là khuyết tật, dị dạng hay thậm chí gây tử vong thai nhi.

Cơ thể người phụ nữ mang thai có nhiều đặc điểm sinh lý thay đổi so với lúc bình thường: trọng lượng cơ thể tăng lên, lưu lượng máu tăng, tốc độ thanh thải của thận tăng nhanh… Vì vậy, quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa của thuốc vào cơ thể cũng thay đổi. Vì thế, khi sử dụng thuốc kháng sinh cho phụ nữ có thai cần chú ý đến liều dùng đáp ứng yêu cầu điều trị.

Việc sử dụng thuốc kháng sinh phải luôn được sự chỉ định của thầy thuốc (sau khi đã xác định bệnh lý và dạng vi khuẩn gây bệnh), cần tránh việc sử dụng tùy tiện và lạm dụng thuốc kháng sinh gây ra những chủng vi khuẩn lờn thuốc. Trong quá trình điều trị, thai phụ cần phải uống thuốc đúng liều lượng và thời gian mà thầy thuốc chỉ định, chỉ ngừng thuốc khi bệnh đã khỏi hoàn toàn.

Trong một số trường hợp, việc sử dụng thuốc kháng sinh cho bà bầu cũng là cần thiết, nếu không sẽ ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, nếu gặp phải các trường hợp đó, bác sĩ bác sĩ sẽ phải cân nhắc để quyết định liệu trình phù hợp, theo dõi thường xuyên để có biện pháp xử lý.

Vì vậy đối với trường hợp của bạn vì bạn không nó rõ là thuốc gì nên rất khó nói có ảnh hưởng đến sức khỏe hai mẹ con hay không. Tốt nhất, bạn nên đi khám thai định kì, nói với bác sĩ về trường hợp dùng kháng sinh của mình, loại thuốc, liều lượng, thời gian sử dụng… để các bác sĩ xem mức độ ảnh hưởng của việc bạn uống thuốc đến thai nhi hay không và có hướng quản lý thai thích hợp cho bạn.

Chúc mẹ con bạn vui khỏe!

BS. Hoa Hồng