Tác dụng của rau bò khai
Rau bò khai
Rau bò khai còn có rất nhiều tên gọi như dây dương, hồng trục, rau ngót leo, rau nghiến, dã hiến, khau hương, hạ hòa, long châu sói...
Rau bò khai là một loại cây tiểu mộc dạng dây leo dài 5–10 m, có ngọn mảnh dẻ, xanh non giống với ngọn su su. Thân cây nhỏ bằng đầu đũa, giòn, dễ gãy, được chia thành nhiều nhánh đốt, bò và bám theo cây gỗ vươn cao đón ánh nắng mặt trời giống như cây tầm gửi. Ở các phần đầu của đốt có các tua nách cùng cuống lá đua ra. Cuống lá có chiều dài từ 3–10 cm còn lá hình trứng hay hình trái tim, dài, nhọn ở đỉnh, gốc lá tù. Loài này có nhiều hoa mọc thành cụm dạng xim dài 6–18 cm, cuống cụm hoa dài 4 – 10 cm, cuống mỗi chiếc hoa dạng chỉ dài 2–5 mm. Đài hoa dạng quả đầu, răng cưa bộ 5, khoảng 1 mm. Nhị hoa với các túm lông ở hai bên. Cánh hoa màu trắng dài 1,5–2 mm. Quả hạch hình elipxoit hay trứng ngược, kích thước 1,5-2,5 x 0,8-1,2 cm, với đài hoa bền ở đỉnh quả, cuối cùng nứt thành các múi để lộ bề mặt bên trong màu đỏ. Hạt màu xanh chàm, hình elipxoit rộng.
Chúng có mặt tại các khu rừng bãi bồi và khu rừng ven sông, ở độ cao từ 100–1500 m. Có tại Trung Quốc (các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, nam Quý Châu, Hải Nam, Vân Nam, đông nam Tây Tạng) và các quốc gia ở Đông Nam Á, Nam Á như: Bangladesh, Brunei, Bhutan, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanma, Philippines, Thái Lan, Việt Nam. Ở Việt Nam, dây hương có ở hầu hết các tỉnh vùng núi phía Bắc, nhiều nhất là Bắc Kạn và Thái Nguyên và được coi là một trong những loại rau đặc sản.
Thành phần dinh dưỡng
Là loại rau được coi như hòa quyện giữa hương tiết trời và rừng núi. Giá trị dinh dưỡng trong rau bò khai có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe con người. Theo kết quả nghiên cứu mới nhất, cứ trong 100gr rau bò khai sẽ chứa 78.8gr nước, 7.7gr chất xơ, 6gr protein, 138mgr calci, 40.7mg photpho, 60mgr vitamin C…
Rau bò khai, loại rau đặc sản vùng núi phía bắc.
Tác dụng của rau bò khai
Làm tan sỏi thận
Theo kinh nghiệm dân gian người dân vùng múi thường lấy thân, cành lá cây bò khai còn tươi hoặc phơi khô để sắc nước uống chữa bệnh viêm gan do siêu vi thường gặp ở trẻ em và phụ nữ. Sử dụng nước sắc loại rau này đều đặn có thể tán sỏi ở những người bị sỏi thận.
Theo Y học cổ truyền, ở miền núi người ta sử dụng toàn thân cây từ cành, lá, ngọn còn tươi hoặc khô để nấu nước uống. Theo cách này để chữa viêm gan do siêu vi ở phụ nữ và trẻ em. Hoặc có thể dùng nước sắc từ rau bò khai để làm tan sỏi ở bệnh nhân bị sỏi thận.
Chữa tê thấp và sốt
Thân cành tươi rau bò khia sau khi hát lá và ngọn làm rau ăn, phần cành còn lại bạn có thể băm nhỏ thành từng đoạn dài khoảng 2-3 cm và phơi khô để dùng dần. Có tác dụng chữa tê thấp và sốt.
Nếu người dùng là phụ nữ và trẻ nhỏ thì có thể đem cây bò khai đun sôi với nước để uống có tác dụng hạ sốt trong mùa hè hoặc điều trị chứng bệnh tê thấp trong mùa lạnh. Đối với người sử dụng là nam giới thì có thể ngâm rượu và dùng khi cần thiết. Nếu có điều kiện thu hái phần lá non và ngọn sẽ chế biến ngon hơn.
Chữa đái vàng, đái dắt, phù thận...
Ngoài các tác dụng bên trên, rau bò khai còn chữa các chứng như: đái vàng, đái dắt, phù thận…
Tốt cho người chán ăn, mệt mỏi
Những người chán ăn, mệt mỏi do làm việc quá sức, ăn không ngon miệng thì dùng canh rau bò khai rất tốt. Hoặc dùng thân cây rồi phơi khô sắc nước uống thường xuyên nếu không có điều kiện dùng rau tươi.
Theo kinh nhiệm dân gian, rau bò khai dùng tốt nhất là khi còn mùi đặc trưng của nó, tức là còn tươi. Tuy nhiên đôi khi mùi của nó quá nồng sẽ khiến nhiều người không ăn được. Để làm giảm bớt mùi thì nên vò kĩ với chút muối hạt rồi rửa sạch với nước.
Bà bầu có ăn được rau bò khai không?
Chắc hẳn có nhiều chị em băn khoăn khi mang thai có ăn được rau bò khai hay không. Hiện nay chưa có một báo cáo nào khuyên không nên ăn rau bò khai trong khi mang bầu. Vì vậy các chị em bầu bí có thể yên tâm dùng rau bò khai cho bữa cơm hàng ngày mà không phải lo lắng.
Cách chế biến rau bò khai
Rau bò khai xào tỏi
Rau được lựa chọn kĩ các ngọn tươi ngon, đem vò kĩ, rửa sạch để khử mùi khai rồi nấu canh. Rau bò khai có thể chế biến thành nhiều món hấp dẫn khác nhau như rau bò khai xào tỏi:
- Rau bò khai rửa sạch, để ráo nước
- Đổ dầu vào chảo đun nóng
- Tỏi được dập, băm nhỏ cho vào chảo và đảo đều
- Cho rau bò khai vào chảo và thêm gia vị vừa ăn
Khi xào nhanh và đều tay cho rau chín đều.
Ngoài ra còn có có thể dùng rau bò khai ăn cùng mỳ tôm, luộc chấm mắm. Hoặc rau bò khai có thể kết hợp cùng rau bò khai thành một món canh thập cẩm như tôm, cá thành món canh tập tàng ngọt mát, thanh tao, bổ dưỡng giúp cơ thể nhanh chóng lấy lại sức lực sau một ngày lao động mệt mỏi. Điều đặc biệt của loại rau rừng này là dù có giá trị dinh dưỡng cao và ngon miệng nhưng sau khi ăn thường có mùi khai.
Rau bò khai xào mì tôm
Bò khai xào mì tôm là món ăn từ rau bò khai được người dân nơi Tây Bắc khá tâm đắc với món bò khai xào mì tôm. Chế biến món ăn này cũng không phải cầu kì gì. Mì tôm chỉ cần chần qua nước sôi cho mềm. Thêm chút hành tím phi thơm, cho rau vào xào và nêm gia vị vừa ăn. Đến khi xào rau chín tái thì đổ mì tôm vào trộn đều là được. Bạn có thể thêm vài con tôm sú, vài miếng thịt bò cho đậm đà, hoặc không cần cho nó cũng thơm ngon rồi.
Rau bò khai nấu canh
Canh rau bò khai sẽ mang lại cho mọi người một cảm giác lạ miệng, khó quên. Trước tiên, dùng tay vò rau như vò rau bí rồi đem rửa sạch với nước. Sau đó bắc lên bếp nấu canh như bình thường. Bạn cũng có thể đem kết hợp với ít tôm, cá, thịt băm…để tạo nên một món canh bổ mát.
Rau bò khai xào trứng
Nếu không muốn xào với mì tôm hay tôm thịt gì, bò khai xào trứng cũng là một sự lựa chọn lí tưởng. Cách chế biến rau bò khai xào trứng cũng rất đơn giản. Trứng đập ra bát, cho chút muối, tiêu rồi đánh tan. Rau thì xào như bình thường, đến khi gần chín thì đổ trứng vào. Từng ngọn rau quyện với lớp trứng bám bên ngoài ăn rất lạ miệng và đưa cơm.
Ngoài ra còn nhiều món ngon khác có thể chế biến từ rau bò khai. Các bạn hãy tìm hiểu thêm nhé.