Những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao của trẻ
Theo các chuyên gia, nhân tố di truyền chỉ quyết định khoảng 60% chiều cao của trẻ. Ngoài yếu tố di truyền ra, còn có những nhân tố khác tác động đến chiều cao của trẻ.
Yếu tố về dinh dưỡng
Vai trò của protein (chất đạm): chất đạm đóng vai trò thiết yếu trong cấu trúc cơ thể, đặc biệt là các chất đạm động vật với đầy đủ các acid amin cần thiết.
Vai trò của canxi: canxi là chất dinh dưỡng chính tham gia vào cấu trúc hệ xương, thiếu canxi sẽ ảnh hưởng đến sức lớn và sự vững chắc của xương.
Vai trò của lipid (chất béo): rất quan trọng trong sự phát triển các xương dài của trẻ khi còn nhỏ. Chất béo còn giúp cho tăng cường hấp thu tốt các vitamin tan trong dầu như: vitamin A, D… giúp hệ xương phát triển tốt.
Vai trò của vi chất dinh dưỡng: các nghiên cứu gần đây cho thấy ảnh hưởng thiếu vi chất dinh dưỡng đến suy dinh dưỡng thể thấp còi, đặc biệt đáng chú ý là ảnh hưởng do thiếu kẽm, sắt, vitamin A và iod.
Giấc ngủ
Não là bộ phận vô cùng quan trọng, nó đảm bảo cho bé có sự phát triển bình thường, ổn định về mọi mặt. Chính vì thế mà chúng ta luôn phải chú ý cho não được nghỉ ngơi, không nên quá sức. Đối với trẻ em cũng vậy, giấc ngủ đóng vai trò quan trọng ảnh hưởng tới sự phát triển chiều cao của bé. Từ lúc bé mới sinh ra thì cần phải ngủ khoảng 20 giờ/ngày, từ 2 tới 6 tháng tuổi là 15 – 18 tiếng/ngày, từ 6 – 18 tháng thì bé nên ngủ đủ 13 – 15 tiếng mỗi ngày. Khi bé được 18 tháng – 3 tuổi, bé cần phải được ngủ 12 – 13 tiếng mỗi ngày. Và từ 3 cho tới 7 tuổi thì bạn nên để bé ngủ khoảng 11 tới 12 tiếng.
Bệnh tình
Có rất nhiều loại bệnh ảnh hưởng tới sự phát triển chiều cao của bé. Đó thường là những căn bệnh mãn tính. Nếu quan sát trong một thời gian dài, bạn sẽ thấy chiều cao của những bé bị mắc bệnh sẽ thấp hơn những bé có cơ thể bình thường khoảng 10 % trở lên tùy theo độ tuổi.
Yếu tố giới và di truyền
Di truyền chính là vấn đề mà nhiều bậc phụ huynh tỏ ra lo lắng. Tất nhiên những em bé sinh ra đều được thừa hưởng những yếu tố thuộc về gen của bố hoặc mẹ. Ngoài ra, yếu tố giới cũng rất quan trọng. Thường thì những bé trai sẽ cao hơn những bé gái cùng tuổi.
Yếu tố về môi trường – xã hội
Yếu tố môi trường và xã hội có ảnh hưởng rất lớn đối với sự phát triển thể lực trẻ em, đặc biệt là phát triển chiều cao. Trẻ dễ bị suy dinh dưỡng thấp còi khi sống trong điều kiện kinh tế xã hội kém phát triển, môi trường thiếu vệ sinh, không đủ nước sạch, thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh và chất lượng chăm sóc kém.
Luyện tập thể dục thể thao
Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao có tác dụng rất tốt tới sự phát triển thể lực và tăng cường các phản xạ nhanh nhẹn, bền bỉ, dẻo dai. Nhiều môn thể thao hỗ trợ tốt cho phát triển chiều cao như: bơi, nhảy cao, chạy…
Mọi can thiệp nhằm cải thiện chiều cao của con người cần phải thực hiện sớm, càng sớm càng tốt ngay từ những tuần đầu tiên của thai nhi. Quá trình chăm sóc dinh dưỡng và sức khỏe cần được tiếp tục thực hiện đồng bộ trong suốt quá trình tiếp theo, từ khi trẻ ra đời, thời kỳ bú mẹ, tuổi nhà trẻ mẫu giáo, tuổi học sinh, tuổi vị thành niên.
Chính vì vậy, gần đây người ta đã thừa nhận cách tiếp cận mới là cần thực hiện chăm sóc dinh dưỡng sớm, chăm sóc cho các bé gái từ học sinh, từ tuổi vị thành niên cho đến trước khi có thai. Đồng thời, trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng trẻ cần đặc biệt quan tâm đến những giai đoạn trọng điểm của phát triển chiều cao, đó là thời kỳ bào thai, năm đầu tiên của cuộc đời và thời kỳ tiền dậy thì. Trong những giai đoạn này, tác động của yếu tố dinh dưỡng có ảnh hưởng tích cực tới sự phát triển chiều cao.