Tại sao chạy bộ vẫn không giảm cân?

“Tôi không thể giảm cân, bạn biết đấy tôi tập luyện rất cực khổ, không phải tôi đang viện cớ để thoái thác”. Đây là điều mà một người bạn nói với tôi. Cô thắc mắc tại sao bạn cô giảm cân rất thành công sau khi sinh con 6 tháng còn cô thì không. Tôi hỏi cô đã thực hiện gì trong chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Vấn đề trở lên rõ ràng, đúng là cô bạn rất nỗ lực để giảm cân, nhưng mà cô dựa quá nhiều vào chạy bộ – đó không phải là biện pháp tốt nhất để giảm cân và đạt được kết quả mà cô mong muốn.

Sau khi cô bạn đã hiểu lý do tại sao phương pháp tập thể dục của cô không có hiệu quả, chúng tôi cùng cải tiến chương trình và bắt đầu lại từ đầu, sau đó cân nặng của cô đã bắt đầu giảm đi, chính xác là 3,5 kg trong 1 tháng.

Lỗi chạy 1: Các buổi tập giống nhau

Cơ thể của bạn là một bộ máy tuyệt vời. Nó được thiết kế một cách hiệu quả, điều đó có nghĩa là nếu bạn lặp đi lặp lại cùng một thứ thì quá trình trở lên dễ dàng. Điều này cũng đúng với chương trình tập chạy của bạn. Dần dần chúng trở lên dễ dàng đến mức không tốn sức gì cả (kể cả khi bạn đang đổ mồ hôi và chân chạy nhanh), nhưng hệ trao đổi chất của bạn đã học cách để calo đốt ít đi trong cùng một bài tập.

Đây là lý do chạy đều đều không đủ để giúp cho một chế độ giảm cân lâu dài. Nghiên cứu tại trường đại học Tampa chỉ ra rằng các bài tập thể dục đều đều như chạy trên máy chạy 45 phút với bước đều không hết sức có giúp cho giảm cân, nhưng chỉ là lúc đầu. Những người được thử nghiệm giảm một kg trong tuần đầu rồi ngưng. Lý do là sau tuần đầu hệ trao đổi chất của họ đã làm quen và bây giờ không cần phải hoạt động nhiều để đốt mỡ nữa.

Một vấn đề khác của chạy đều đặn ở cường độ trung bình là lượng calo bạn đốt chỉ giới hạn trong khoảng thời gian bạn đổ mồ hôi. Khi cơ thể bạn thích ứng, lợi ích sẽ giảm đi. Bởi vậy tập cường độ cao hay tập tạ được coi là một phương pháp giúp giảm mỡ nhanh hơn là chỉ chạy bộ.

Nói đơn giản, với calo bạn chạy 30 phút từ từ và đốt 200 calo, hay là bạn chỉ cần ăn ít hơn 200 calo mỗi ngày. Cả hai cùng có kết quả về phương diện giảm cân. Khi tập cường độ cao hay tập tạ chẳng hạn, lượng calo bạn đốt không chỉ trong thời gian bạn tập.

Có lẽ lý do cho việc tuần đầu giảm 1kg và tuần sau không giảm là số cân nặng mất đi trong tuần đầu chủ yếu do mất nước.

Chạy bộ nhiều không hẳn là một cách hiệu quả để giảm cân. Ảnh minh họa trên Wooden.

Lỗi chạy 2: Bạn chạy lâu hơn, nhưng không nhanh hơn

Một nghiên cứu về thói quen tập luyện của phụ nữ Mỹ kết luận là cần 1 giờ tập thể dục cường độ trung bình một ngày để giữ cân. Lưu ý, đây không phải là giảm cân.

Bây giờ nếu bạn tập cường độ thật cao, có nghĩa là hết sức trong nhiều giai đoạn ngắn thì sao? Nghiên cứu của trường đại học Western Ontario so sánh giữa các bài tập thời gian ngắn  cường độ cao với các bài tập dài thời gian cường độ thấp. Một nhóm thực hiện 4 đến 6 lần “chạy nước rút” 30 giây và một nhóm khác thực hiện 30-60 phút chạy bộ. Kết quả đáng ngạc nhiên, nhóm chạy nước rút đốt gấp đôi lượng mỡ cơ thể mặc dù thời gian dùng chỉ bằng một phần nhỏ.

Lý do là chạy nước rút khiến cơ thể cân phải phục hồi lượng ATP, đổi axit lactic thành đường và phục hồi mức hóc môn trong máu sau khi tập với cường độ cao.

Lỗi chạy 3: Bạn tập trung quá nhiều vào lượng calo đốt

Một trong những lỗi thường gặp nhất là tin rằng lượng calo đốt là đến từ tập luyện. Đây là quan niệm sai lầm nguy hiểm. Đơn giản là đang sống – ngủ, đứng, ăn, nghĩ cũng đòi hỏi rất nhiều năng lượng. Lượng calo bạn đốt khi tập luyện thường chỉ là phần nhỏ so với lượng calo cho các chức năng cơ thể của bạn và vận động.

Điều đó có nghĩa là không cần tập? Tất nhiên là không phải. Tập luyện có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng loại bài tập mà bạn dùng ảnh hưởng tới lượng calo bạn đốt sau đó. Chạy bộ đốt calo nhưng chạy nước rút hay các bài tập cường độ cao giúp duy trì cơ, bạn càng có nhiều cơ bạn cần đốt calo nhiều hơn cho các chức năng cơ thể.

Lỗi chạy 4: Bạn không thử các dạng bài tập khác

Bây giờ bạn biết rằng duy trì lượng cơ rất quan trọng cho mục tiêu giảm cân, bạn cần chọn một dạng bài tập nào đó để giúp ích cho điều này. Tin xấu là nếu bạn là người yêu thích chạy đường dài và chậm: các bài tập sức bền có thể ảnh hưởng không tốt tới sức mạnh và tăng trưởng cơ, theo một nghiên cứu mới đây. Thêm vào đó, thậm chí bạn đang tập cường độ cao rồi, thay đổi vẫn là cách tốt hơn để bạn đốt mỡ và giữ cơ.

Xin nhắc lại, quan điểm ở đây không phải “chạy không có tác dụng”. Quan điểm ở đây là tìm một biện pháp hữu hiệu nhất để giảm cân nhanh chóng. Nếu bạn không có thời gian, có lẽ bạn nên thay đổi bài tập (nên ở cường độ cao) thay vì đi bộ hay chạy bộ thời gian dài.

Lỗi chạy 5: Bạn chạy quá nhiều

Mới nghe dường như vô lý, nhưng hãy đọc với tôi: Có lẽ chạy quá nhiều không giúp ích gì. Trong khi đây không phải là vấn đề với hầu hết những người muốn giảm cân, tôi đã từng gặp nhiều người – và cũng nhìn thấy trong nhiều nghiên cứu – giảm mỡ bị chững lại do chạy quá nhiều.

Tập luyện sẽ cải thiện sức khỏe, đó là điều không chối cãi, nhưng nó vẫn tạo áp lực lên cơ thể và hóc môn của bạn, nó cũng khống chế khả năng giảm mỡ của bạn. Cụ thể, hóc môn cortisol giải phóng khi bạn tập luyện. Không phải toàn bộ cortisol là xấu (trái với điều mà TV hay các quảng cáo thuốc hỗ trợ thường nói và bạn có thể tin tưởng), nhưng áp lực thường xuyên và cortisol trường kỳ tăng kháng insulin và khiến cho bạn trữ mỡ nhiều hơn. Một nghiên cứu trong tờ “Hormone Research” cho rằng chạy đường dài, giống như các VĐV sẽ tăng cortisol trường kỳ và điều này khiến chậm phục hồi, ảnh hưởng tới cơ, gây sưng, tăng mỡ thậm chí có thể ảnh hưởng tới chức năng miễn dịch.

Nếu bạn chịu quá nhiều stress, cho dù nó do tập luyện nhiều giờ hay không phục hồi với dinh dưỡng đúng, nó có thể ảnh hưởng tới tuyết giáp, tốc độ trao đổi chất và khiến giảm cân khó hơn.

Nếu bạn tập thể dục một giờ một ngày, nó là quá đủ (nhớ rằng đây không phải dành cho tập bền). Nếu bạn chạy 2-4 tiếng đồng hồ một ngày mà vẫn không giảm cân, tốt nhất bạn nên thay đổi phương pháp tập, chuyển sang phương pháp tập cường độ cao hoặc tập tạ và xem nó thế nào. Thường là, bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên.

Trên đây là các lỗi trả lời câu họi tại sao chạy bộ vẫn không giảm cân. Chúc các bạn giảm cân hiệu quả.