Củ gai giúp an thai, củ gai trị động thai
Cây gai, củ gai
Còn gọi là Trữ Ma Căn (Trung Quốc)
Tên khoa học Boehmeria nivea (L) Gaud (Ủtica nivea L).
Người ta dùng củ gai (Radix Boehmer) là dễ phơi hay sấy khô của cây gai.
Theo chữ Hán sợi gai nhỏ là thuyền sợi gai to là trữ. Cây gai vừa dùng làm thuốc vừa cho sợi cho nên gọi là trữ.
- Cây gai là cây mà lá ta vẫn dùng làm bánh gai ăn và sợi để dệt làm lưới đánh cá.
- Cây gai sống lâu năm, có thể cao tới 1,5-2m. Lá lớn, mọc so le, hình tim, lá dài 7-15cm, rộng 4 - 8cm mép có răng cưa, đáy lá hình tim hoặc hơi tròn, mặt dưới của lá có màu trắng trắng vì có nhiều lông tơ trắng, mặt trên của lá có màu lục sẫm, dáp, có 3 gân từ cuống phát ra. Củ gai có màu nâu, hình dáng thon dài 30-40cm đường kính khoảng 2 đến 4cm.
- Củ gai là phần rễ của cây gai (hơi giống củ khoai hay củ sắn). Người ta đào rễ cây gai và củ về rửa sạch đất, cắt thái miếng có thể dùng tươi hoặc để nguyên rồi phơi khô hay sấy khô dùng làm một vị thuốc trong đông y. Rễ hái vào bất kỳ mùa nào, nhưng tốt nhất vào thu đông.
Phân bố
Cây này được trồng ở khắp nơi trong nước láy sợi hay lấy lá, Rễ ít được khai thác, người ta đào rễ về rửa sạch đất, cắt thái miếng hoặc để nguyên rồi phơi khô hay sấy khô.
Thành phần hoá học của củ gai
Hoạt chất hiện chưa xác định được. Mới thấy có axit clorogenic là một loại tani, do sự kết hợp của axit cafeitanic và axit quinic.
Tính vị
Ngọt, hàn, không độc.
Các tác dụng dược tính của củ gai
- Chưa có đề tài khoa học chính thức nào nghiên cứu về củ gai. Thường nhân dân dùng củ gai làm thuốc an thai (đang có thai ra huyết va đau bụng) hoặc làm thuốc chữa sa dạ con.
- Chúng ta còn biết rằng axit clorogenic ít độc, làm mạnh tác dụng của adrenlin. Có tính chất thông tiểu và có tác dụng kích thích sự bài tiết mật trong tổ chức gan (choleretique) nhưng lại có khả năng ức chế tác dụng của pepsin và trypsin. Axit clorogenic còn có tác dụng diệt nấm và chống vi trùng.
Tác dụng của củ gai
Củ gai là phần rễ của cây gai, có màu nâu, hình dáng thon dài, đường kính khoảng 2 đến 4cm,độ dài 10 - 40 cm .
Người ta đào rễ và củ về rửa sạch đất, cắt thái miếng có thể dùng tươi hoặc để nguyên rồi phơi khô hay sấy khô.
Tính theo vị Đông Y
Củ gai có tính ngọt, hàn, không độc. Củ gai tươi có tác dụng tả nhiệt, tán ứ, điều trị đơn độc, thông các chứng lâm (đi đái dắt) điều trị sang lở, thông tiểu tiện. Thường dùng làm thuốc.
Củ gai tươi là một loại dược liệu quý trong đông y, dưới đây là các tác dụng của củ gai:
Tác dụng an thai của củ gai
Củ gai tươi là một bài thuốc an thai rất hữu hiệu (các bài thuốc chế biến từ củ gai đơn giản dễ làm mà công hiệu rất lớn).Củ gai tươi có tác dụng rất tốt cho người mẹ mang thai. Có thể dùng cho người mang thai như một loại thực phẩm bổ dưỡng an thai, nấu với gà ác, móng giò, bồ câu...thành các món ăn bổ dưỡng hoặc luộc ăn, đun sắc nước để uống hàng ngày.
Điều trị động thai
Khi có các dấu hiệu mang thai bị ra huyết đỏ hoặc nâu, đái đục, đái ra máu, bong nhau thai, tụ dịch màng nuôi, bong màng nuôi nếu sử dụng củ gai cho hiệu quả cực kì tốt. Có thể nói là tác dụng rất thần kì đã được nhiều người sử dụng và có kết quả rất tốt mà không phải ai cũng biết để dùng nó. Có rất nhiều bà mẹ bị động thai, dọa sảy thai đã giữ được con nhờ củ gai.
Củ gai tươi có thể dùng kết hợp với thuốc Tây mà không gây tác dụng phụ.Ta có thể dùng củ gai đến khi khỏi hẳn thì thôi và nên uống càng sớm càng tốt (nên dùng ít nhất trong 1 tuần).
Ngoài ra củ gai tươi còn có tác dụng tốt trong các trường hợp: Có thai đau bụng, nước vàng đỏ vẫn chảy rỉ, sa dạ con, viêm tử cung, trĩ, xích bạch đới. lợi tiểu tiện, điều trị tiểu tiện đục, đi tiểu ra máu, viêm tử cung.
Lợi tiểu, chữa đái dắt do nhiệt
Nếu người bệnh có dấu hiệu đi tiểu dắt, đái buốt, nước tiểu đục, hay đi tiểu ra máu thì dùng củ gai có thể chữa được. Với cách làm rất dễ, ta lấy rễ củ gai 30g, sắc uống ngày 1 lần. Dùng 3-5 ngày là có tác dụng.
Chữa lòi rom, co búi trĩ
Củ gai tươi khi được sắc nước uống hàng ngày sẽ có tác dụng làm hạn chế sự phát triển của búi trĩ.
Củ gai làm giảm mụn nhọt, giảm sưng và chóng mưng mủ
Lấy rễ gai và rễ cây vông vang, 2 thứ lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nát đắp vào chỗ mụn nhọt ngày 1 lần. Làm 3 lần là vết thương khỏi.
Điều trị động thai do Sang chấn
Đẳng sâm16, Bạch truật 12, A giao12, Cam thảo6, Xuyên khung8, Đương qui12, Thục địa20, Bạch thược12, Ngải diệp8, Tục đoạn12, Đỗ Trọng12, Hương phụ8, Hoàng kỳ12, củ gai(trữ ma căn)12,Tang kí sinh12. Sắc uống. Thai kỳ vùng ngực trướng đầy khó chụi
Điều trị có thai chướng bụng
Dã sơn sâm, Hoàng kỳ, Bạch thược, Sơn du nhục, Thỏ ti tử, Phúc bồn tử, Bạch truật, Thục địa, Thăng ma, Trữ ma căn, Cam thảo. Các vị bằng nhau sắc uống.
Cách sử dụng củ gai
Cách bảo quản củ gai
Dùng đến đâu rửa đến đó, không nên rửa tất cả để giữ được độ tươi của củ gai. Phần còn lại chưa dùng đến thì gói kín trong túi nilon hoặc giấy báo và cất dưới ngăn mát tủ lạnh (Củ gai bảo quản theo cách trên thì để được khoảng 15 đến 20 ngày, nếu muốn giữ được lâu hơn thì nên rửa sạch thái lát rồi phơi khô).
Cách sơ chế
Cạo nhẹ phần vỏ đen bên ngoài củ gai hoặc nhanh nhất có thể dùng búi sắt cọ xoong nồi, giẻ rửa bát để cọ sạch, không nên gọt hay tước phần vỏ bỏ đi vì phần vỏ rất bổ.
Cách dùng và liều lượng dùng
Củ gai có thể ăn sống, nướng, luộc, thái lát đun nước, nấu cháo... (Cách thường dùng nhất là đun lấy ước uống).
- Đối với trường hợp động thai, tụ dịch sau màng nuôi, ra huyết nâu (đỏ), rau bị bóc tách 1 phần (hay còn gọi là bong màng nuôi, bong rau…) nên dùng củ gai tối thiểu trong một tuần để cầm máu và cho thai ổn định: 3 ngày đầu mỗi ngày dùng 150g – 200g củ gai rửa sạch thái lát mỏng đun với 800 ml - 1 lít nước trong khoảng 20-30 phút, đun khoảng 2-3 lần/ 1 ngày. 4 ngày sau mỗi ngày dùng 100g và nấu như trên thay nước uống. Phần củ sau khi đun 2-3 lần nên ăn hết, không nên bỏ đi.
- Đối với trường hợp dùng củ gai để an thai: Mỗi ngày dùng 100g củ gai sắc như trên, ngày uống 2 lần hoặc dùng 200g củ gai tươi đã rửa sạch, cắt lát mỏng hầm với gà, bồ câu, móng giò, chân dê, dạ dày, tim lợn….để dùng 2-3 lần một tuần. Có thể dùng đến khi sinh mà không sợ sót rau.
- Trường hợp ra máu đỏ sẫm: lượng dùng như phần 1 nhưng cho thêm vài ngọn ngải cứu hoặc tía tô.
- Một số trường hợp dọa sảy thai hoặc bong rau thai nặng (30% trở lên) ngoài uống nước củ gai sắc có thể củ gai tươi đã sơ chế sạch để ăn sống hoặc xay ra rồi hòa với nước rồi uống sẽ có khả năng giữ được thai.
- Sản phụ bị nghén nhiều có thể thêm 1 vài đốt mía, cỏ ngọt, cam thảo hoặc đường phèn cho dễ uống hơn.
Lưu ý: Tác dụng của thuốc nhanh hay chậm phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người.
Một số lưu ý khi sử dụng củ gai
- Nếu cất trữ nước củ gai đã đun trong tủ lạnh thì nên làm ấm lại trước khi uống. Không nên uống khi quá no, và khi đói. Củ gai tươi KHÔNG bảo quản được ở ngăn đá tủ lạnh, khi để trong ngăn mát tủ lạnh tránh để nơi phả khí lạnh trực tiếp vì sẽ khiến củ nhanh hỏng.
- Đang dùng thuốc Tây Y (thuốc nội tiết, thuốc chống co thắt tử cung) thuốc tiêm, uống, đặt nội tiết vẫn dùng củ gai bình thường.
- Đối với sản phụ bị nghén nhiều có thể thêm 1 vài thanh mía, cỏ ngọt, cam thảo hoặc đường phèn cho dễ uống hơn.
- Để tăng hiệu quả của củ gai có thể them trong mỗi lần đun 1 nắm nhỏ đỗ đen lòng xanh đã được rang thơm.
- Không nên mua củ gai ở những nơi không rõ nguồn gốc , nếu mua nhầm củ khác sẽ gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.